Trong khi các doanh nghiệp lớn có hẳn phòng pháp chế, bộ phận HSE (An toàn – Sức khỏe – Môi trường) thì ở các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs), chuyện an toàn lao động thường bị gạt ra ngoài lề. Không phải vì cố tình bỏ qua, mà là vì… thiếu người lo, thiếu kiến thức, thiếu thời gian. Tuy nhiên, một khi tai nạn lao động xảy ra – hậu quả không chỉ là tiền, mà còn là trách nhiệm pháp lý, tổn thất nhân lực và hình ảnh doanh nghiệp. Dưới đây là những vấn đề các doanh nghiệp nhỏ thường bỏ sót, và cách để không rơi vào “bẫy” an toàn lao động.
1. Không xây dựng quy trình an toàn lao động
Nhiều cơ sở sản xuất, nhà xưởng, thậm chí cả văn phòng có hoạt động kỹ thuật – nhưng không hề có quy trình đánh giá rủi ro hay nội quy an toàn.
📌 Hệ quả: Khi tai nạn xảy ra, doanh nghiệp khó chứng minh đã thực hiện đầy đủ trách nhiệm, dễ bị quy trách nhiệm hoàn toàn.
👉 Giải pháp: Doanh nghiệp nên xây dựng quy trình nội bộ về an toàn lao động, phù hợp với quy mô và lĩnh vực hoạt động. Dù nhỏ, cũng nên có biên bản phổ biến, ký nhận từ nhân sự.
2. Không tổ chức huấn luyện an toàn định kỳ
Theo Luật An toàn, vệ sinh lao động, doanh nghiệp bắt buộc phải tổ chức huấn luyện an toàn lao động định kỳ cho:
Người lao động
Người phụ trách kỹ thuật, quản lý
Người vận hành thiết bị, máy móc nguy hiểm
📌 Hệ quả: Nếu không huấn luyện, không có hồ sơ chứng minh, doanh nghiệp bị xử phạt từ 2 đến 10 triệu đồng (theo Nghị định 12/2022/NĐ-CP). Nặng hơn, có thể bị truy cứu trách nhiệm nếu có hậu quả nghiêm trọng.
👉 Giải pháp: Ký hợp đồng với đơn vị huấn luyện chuyên nghiệp, lưu giữ hồ sơ đầy đủ, tổ chức định kỳ 1 lần/năm.
3. Không mua bảo hiểm tai nạn cho người lao động
Ngoài BHXH bắt buộc, một số ngành nghề đặc thù phải mua thêm bảo hiểm tai nạn lao động cho nhân viên – đặc biệt là nghề có yếu tố nguy hiểm như:
Cơ khí, xây dựng, hóa chất
Vận hành máy móc, thiết bị công nghiệp
📌 Hệ quả: Khi tai nạn xảy ra mà không có bảo hiểm, doanh nghiệp phải tự chi trả toàn bộ chi phí điều trị, bồi thường thiệt hại – chưa kể bị phạt vì không tuân thủ quy định.
👉 Giải pháp: Rà soát lại danh sách nhân sự và vị trí công việc. Với những người làm việc trong môi trường nguy hiểm, nên mua bảo hiểm tai nạn ngoài để chia sẻ rủi ro.
4. Thiếu hồ sơ quản lý tai nạn và giám sát sức khỏe
Doanh nghiệp nhỏ thường không lập hồ sơ theo dõi:
Tai nạn lao động từng xảy ra (dù nhỏ)
Kết quả khám sức khỏe định kỳ
Các biên bản xử lý sự cố
📌 Hệ quả: Khi bị thanh tra, doanh nghiệp dễ bị quy là thiếu tuân thủ pháp luật, ảnh hưởng tới uy tín và các giấy phép liên quan.
👉 Giải pháp: Duy trì bộ hồ sơ nội bộ đơn giản nhưng đầy đủ. Có thể dùng biểu mẫu điện tử, miễn là có xác nhận và lưu trữ an toàn.
✅ An toàn lao động là trách nhiệm – không phải thủ tục
Rủi ro pháp lý có thể phòng ngừa. Nhưng một khi xảy ra hậu quả, doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm dân sự, hành chính, thậm chí hình sự nếu vi phạm nghĩa vụ đảm bảo an toàn cho người lao động.
Đừng đợi đến khi “có chuyện mới tìm luật sư” – hãy chuẩn bị sớm từ bây giờ.
Công ty Luật Hoàng Khải cung cấp dịch vụ:
Rà soát quy trình nội bộ về an toàn lao động
Hỗ trợ xây dựng nội quy, quy chế và huấn luyện cơ bản
